مخزن نگهداری اسید : این مخازن محلی برای حفظ مواد اسیدی و شیمایی می باشد . مخازن نگهداری اسید باید ضمن حفظ خواص مواد ذخیره شده , در برابر ویژگی های شیمایی و یا خورنده مواد نیز مقاوم باشند تا از هرگونه نشتی جلوگیری شود . در ادامه به بررسی کامل مخازن ذخیره اسید , ویژگی ها و معرفی انواع آنها می پردازیم .
همانطور که از نامش پیداست یک محل برای نگهداری هرگونه مواد اسیدی و شیمایی می باشد . برای نگهداری و انتقال مواد اسیدی به مخازن مخصوصی نیاز است , چراکه این مواد دارای خواص خوردگی , گاز های شیمایی و … می باشند . لذا از مخازن ذخیره که با عنوان مخازن ضد اسید یا مخازن نگهداری اسید شناخته می شوند حمل و ذخیره می شوند .
مواد اسیدی گوناگون دارای غلظت های متنوعی می باشند . نکته قابل توجه این است که برای هر نوع اسید با غلظت مشخص از نوع خاصی از مخزن ذخیره استفاده می شود .برای مثال غلظت اسید سولفوریک با اسید کلریدریک برابر نیست و همچنین نوع مخزن برای ذخیره و حمل این دو اسید نیز متفاوت است . در ادامه به بررسی انواع مخزن ذخیره اسید می پردازیم .
برای نگهداری اسید های غلیظ نیز نوع مخزن اهمیت دارد . مخازنی که برای اسید های خیلی غلیظ استفاده می شود جنس خاصی دارند تا از بروز هرگونه نشتی جلوگیری شود . این مخازن نیز معمولا با پوشش های مخصوصی رنگ آمیزی می شوند که خواص ضد خوردگی و مقاومتی آنها را نیز افزایش می دهد .
همه مخازنی که برای ذخیره اسید هستند دارای خاصیت ضد خوردگی و ضد اسیدی می باشند . در این مخازن علاوه بر حفظ ماده , مقاومت مخزن نیز حائز اهیمت است . این مخازن علاوه بر حفظ و ایزولاسیون مواد موجود و جلوگیری از نشتی مواد , در برابر خوردگی و مواد شیمایی مقاوم هستند . مخازن نگهداری اسید در معرض اسید های گوناگون با غلظت های متنوع دچار هیچگونه خوردگی و نشتی نمی شوند .
ساخت و انتخاب مخزن با توجه به چند نکته انجام می شود که همین نکات مخازن را به چند دسته مختلف طبقه بندی می کنند . به طور کلی مخازن اسید از نظر نوع ماده اسیدی , شرایط محیطی مخزن , دما و چگالی اسید مربوطه ساخته می شوند. ا این توضیحات مخازن اسید به سه دسته زیر تقسیم می شوند .
اسید سولفوریک یک اسید بسیار قوی است . اسید سولفوریک به شدت خورنده و در صورت تماس با آب گرمازا می باشد . مخزنی که برای نگهداری اسید سولفوریک انتخای می شود به هیچ عنوان نباید پلاستیکی باشد . بهترین مخزن برای این اسید , مخازن فلزی با جنس استیل است که در برابر خوردگی مقاوم می باشد و در گرما دچار نشتی نمی شود . نوع قراگیری مخزن که توسط استاندارد های ساخت تعریف شده است نیز در ایمنی ذخیره اهمیت دارد که در ادامه و در مبحث ساخت مخازن آنرا بررسی می کنیم .
کلریدریک اسید نیز یک اسید پر کاربرد در صنایع گوناگون و به شدت خورنده است لذا برای این نوع اسید نیز به یک منبع ذخیره با خاصیت ضد خوردگی و بسیار مقاوم نیاز داریم . مخزن مورد استفاده برای ذحیره این اسید یک تفاوت بسیار مهم با اسید سولفوریک دارد , که آن لازمه ی وجود یک خروجی برای گاز است . اسید کلریدریک به شدت بخارزا است و در ص.رت عدم خروج گاز اضافی می تواند صدمات جدی به منبع وارد کند .
مخزن مناسب ذخیره و حمل این اسید باید هم در برابر خوردگی های قوی مقاوم باشد و همچنین دارای خروجی برای گاز باشد . نیتریک اسید هم خورنده و هم گاززا است و تحت هیچ شرایطی امکان ذخیره آن در منابع پلاستیکی وجود ندارد .
فرایند ساخت مخارن , انتخاب نوع مخزن , مواد اولیه به کار رفته در آن , جنس مخزن و حتی پوشش های مخصوص مخازن اسید باید طبق استاندارد های مشخصی باشند . استاندارد های تعریف شده ایمنی منابع را افزایش داده و در حفظ ماده نیز تاثیر دارند .
مخازن ذخیره اسید در جنس ها و متریال های مختلفی همچون پلی اتیلن , فولاد , انواع فایبرگلاس ضد اسید و … موجود می باشند . انخاب بهترین جنس برای مخزن ابتدا با توجه به نوع اسید و شرایط محیطی مخزن و استاندارد های ساخت مخزن می باشد . فولاد ضد زنگ و مقاوم در برابر خوردگی اگر طبق استاندارد های ساخت مخازن باشد می توانید بهترنی گزینه باشد .
برای طراحی و ساخت مخازن مخصوص اسید باید به نکات زیادی توجه داشت . به طور کلی ساخت هرگونه مخزن طبق استاندارد و معیار های مشخصی انجام می شود . شایان ذکر است که طراحی مخزن باید با توجه به نوع اسید باشد تا ویژگی های لازم برای حفظ سیال و جلوگیری از خوردگی مخزن فراهم شود .
در طول فرایند ساخت مخزن با توجه به ویژگی های اسید و استاندارد های تعریف شده , مخزن دارای یک خروجی برای گاز ( مناسب اسید های بخار زا ) , لوله های انتقال مواد به داخل مخزن و دریچه ها یا منافذ هوا برای کنترل فشار داخل مخزن می باشد .
در ساخت و طراحی مخازن ذخیره اسید چند فاکتور اصلی وجود دارد که ابدی به آنها دقت شود . از مهم ترین آنها می توان به موارد زیر اشاره کرد :
منابع ذخیره انواع اسید می توانند به چند شکل باشند :
انتخاب نوع قرارگیری و شکل مخزن با توجه به محل نگهداری اسید , ظرفیت مخزن و مهم ترین گزینه , استاندارد های طراحی مخازن انجام می شود .
بهترین راه برای نگهداری و حمل و یا انتقال مواد شیمایی و اسید ها استفاده از مخازن مخصوص نگهداری اسید است . همانطور که اشاره کردمی در ساخت این منابع ذخیره فاکتور های زیادی مورد بررسی و آزمابش قرار گرفته است تا یک محیط مناسب و کم ریسک برای حمل سیالات شیمایی و اسیدی باشد .
یکی از اصلی ترین ویژگی های مورد توجه در مخازن مقاومت آنها در برابر خوردگی است . جنس مخازن در میزان مقاومت آنها در برابر خوردگی موثر خواهد بود . همچنین مواد بکار رفته برای ساخت بدنه مخازن واکنش پذیر نبوده و همین امر یک محیط ایزوله برای حمل اسید را فراهم می آورد .
نکته حائز اهیمت دیگر تحمل دمایی مخزن می باشد . مواد موجود در این مخازن می توانند بع شدت گرمازا باشند , لذا مخزن باید توانایی مقاومت و کنترل گرمای حاصل را داشته باشد .
بسیاری از شرکت های ساخت مخزن نگهداری اسید , برای بهبود خواص مقاومتی مخزن هایشان از پوشش ای تخصصی و محافظ استفاده می کنند . این نوع از پوشش های ضد ااسید کاملا با سطح مخزن باند داده و یک لایه محافظ و مقاوم در برابر انواع اسید ایجاد می کنند .
این رنگ یک پوشش تخصصی مناسب انواع محیط اسیدی و فوق اسیدی است . رنگ ضد اسید اپوکسی با ویژگی های ضد خوردگی , ضد رطوبتی , عایق و مقاومت بالای خود یک انتخاب مناسب برای پوشش دهی انواع مخزن نگهداری اسید و مواد شیمایی محسوب می شود .
برای رنگ آمیزی مخازن ذخیره اسید , کافی است سطح مورد ابتدا به روش سندبلاست کاملا تمیز و عاری از هرگونه آلودگی گردد و پوشش مخصوص توسط افراد متخصص اجرا شود
نگهداری و بازرسی مخازن اسید یک کار پر خطر است و باید در شایط ایمن انجام شود . برای تعمیرات و بازرسی مخازن انجام چند نکته ضروری است .
به طور کلی بازرسی دوره ای مخازن از اهیمت بالایی برخوردار است . اختلال در هر یک از اجزای یک مخزن می تواند کل سیستم را با مشکل مواجه کرده و خطرات و آسیب های جدی به بار آورد .
مخازن حمل و نگهداری اسید و مواد شیمایی در صورت عدم توجه به نکات ایمنی می توانند به شدت حادثه آفرین باشند . توجه به نکات ایمنی و رعایت استاندارد های مخصوص مخازن تاثیر زیادی خواهد داشت .
شکل مخزن به عوامل مختلفی بستگی دارد . برای مثال در برخی از محیط ها بهترین شکل برای مخازن , قرار دادن آنها به صورت افقی می باشد . محل قرارگیری مخزن بیشترین تاثییر را در شکل جایگذاری آن دارد .
اسید ها به تنهایی قابل اشتعال نیستند اما در صورت وجود هرگونه نشتی و ترکیب اسید با فلز منبع احتمال ایجاد هیدروژن و انفجار وجود دارد . لذا انجان نکات ایمنی و بررسی نشتی و جلوگیری از آن الویت دارد
پوشش های اپوکسی مخصوص مخازن اسید برای محیط های اسیدی و فوق اسیدی طراحی شده اند . این محصولات در گرید های مختلفی عرضه می شوند که هر یک مقاومت مشخصی در برابر انوع مواد شیمایی و اسیدی را دارند .
با اطلاع از میزان اسید می توان گیرد مناسب را برای پوشش دهی انواع مخازن اسید انتخاب کرد .
بستگی به جنس منبع دارد . برای اسید های قوی نمی توان از منابع ذخیره پلاستیکی استفاده کرد . مخازن فلزی و فولادی نیز با گذشت زمان و در صورت واکنش پذیری دچار فرسایش و زنگ زدگی میشوند .
با کمک رنگ اپوکسی زینک ریچ می توان از زنگ زدگی مخزن جلوگیری کرده و همچنین مخازن فرسوده را مجدد ترمیم کرد .